OVER DEZE WEBSITE   |   GASTENBOEK   |   AANRADERS   |   DISCLAIMER   

Tekst   Foto's
HOME     HAARLEMMERMEER      DORPEN      T OUDE BUURTJE      PERSONEN      ZOEKPLAATJES      FOTOALBUMS      FILMS     
»  Boek Toen en Nu
»  Abbenes
»  Badhoevedorp
»  Beinsdorp
»  Buitenkaag
»  Burgerveen eo
»  Cruquius
»  Hoofddorp
»  Leimuiderbrug
»  Lijnden
»  Lisserbroek
»  Nieuw-Vennep
»  Nieuw-Vennep door Ton Raaphorst
»  de Oude Secretarie
»  Rijk
»  Rijsenhout
»  Vijfhuizen
»  Zwaanshoek
»  Zwanenburg

 Bron: Haarlemmermeer, schets van historie en ontwikkeling -
’Gemeente Haarlemmermeer - Sociografisch Bureau De Meerlanden’

Zwaanshoek.

Historie.
Tot in de vijftiger jaren was Zwaanshoek, evenals Beinsdorp en enkele andere kleinere randkernen van Haarlemmermeer, een z.g. "buurtdorp". Voordat er officieel sprake was van de dorpsnaam Zwaanshoek sprak men soms van Bennebroekerweg-west maar meestal van Bennebroekerbuurt, hiermede de relatie uitdrukkende met het tegenoverliggende grotere Bennebroek. Ook hier ontstond na de drooglegging van Haarlemmermeer een relatie tussen het oude en het nieuwe land, min of meer in de zin zoals hiervoor beschreven met betrekking tot Beinsdorp. Behalve door een zekere vestiging van minder draagkrachtige gezinnen uit Bennebroek e.o., kwam deze relatie ook tot uitdrukking in het aankopen en weer verpachten van landerijen in Haarlemmermeer door in Bennebroek en Heemstede woonachtige landadel.

Zo had de in 1938, op het tussen Heemstede en Bennebroek gelegen landgoed "De Hartekamp" gevestigde gelderse baron Van Verschuer, tijdens de veilingen van de Haarlemmermeergronden, een aantal kavels aangekocht, ter grootte van 255 ha, die gelegen waren aan de ringdijk nabij de huidige Bennebroekerbrug. Hoewel deze kavels niet één geheel vormden - het betrof o.m. een tweetal grote boerderijen - waren ze ten opzichte van "De Hartekamp" zeer gunstig gesitueerd en in korte tijd bereikbaar. Ook tal van bekende Heemsteedse families lieten zich bij de aankoop van de nieuwe landbouwgronden - met name ook in dit deel van de polder- niet onbetuigd. Bekend als zodanig is o.m. de familie Van Wickevoort Crommelin wier leden in deze omgeving een modelboerderij lieten bouwen. Aangenomen mag worden dat in het bijzonder ook deze grote bedrijven destijds een belangrijke aanzet hebben gevormd voor de ontwikkeling van het huidige Zwaanshoek dat, door haar wat afzijdige ligging, tot voor kort nog een tamelijk gesloten gemeenschap vormde.

De naam Zwaanshoek komt niet voor in het hiervoor veelvuldig aangehaalde werk van Ramaer uit 1892 maar wordt wel vermeld door Ter Veen in zijn dissertatie over Haarlemmermeer uit 1925. Officieel werd echter toen nog van Bennebroekerbuurt gesproken. Van oudsher droeg echter wel al de plaatselijke IJsclub de naam Zwaanshoek. Volgens overlevering stamt deze naam uit de eerste jaren na de drooglegging toen in dit gebied grote aantallen wilde zwanen neerstreken

Het huidige Zwaanshoek (1975 dus!).
Rond 1960 leek het erop dat zich in en om Zwaanshoek een belangrijke ontwikkeling zou gaan voor doen op het gebied van de bollenteelt. De eerste aanzet hiervoor bestond in de vestiging van bollenteeltbedrijven ten noorden van de woonkern. Juist in dit gebied leken voor de bollenteelt optimale mogelijkheden aanwezig, vooral dankzij de gunstige bodemgesteldheid ter plaatse door de aanwezigheid, op geringe afstand onder de oppervlakte, van het voor genoemde teelt zo belangrijke oude duinzand.

Een jaar of tien geleden ging men er dan ook vanuit dat dit gebied aan enkele honderden mensen nieuwe werkgelegenheid zou gaan verschaffen. Aan de op deze ontwikkeling gebaseerde gemeentelijke bestemmingsplannen, zowel ten behoeve van het genoemde "landelijk gebied" - officieel bestemmingsplan Zwaanshoek/Spaarnetocht genoemd - alsook het bestemmingsplan ten behoeve van Zwaanshoek - dorp, werd aanvankelijk door de provincie goedkeuring onthouden. Ten aanzien van het landelijk gebied was de voornaamste reden voor afwijzing: de onzekerheid die bestond over het in deze omgeving te ontwerpen tracé van rijksweg 80. In beroep bij de Kroon werd het bestemmingsplan Zwaanshoek-dorp in 1967 evenwel alsnog goedgekeurd, maar bleef het plan voor het landelijk gebied buiten goedkeuring.

Intussen ontstond in het laatst van de zestiger jaren in de bollenteelt, door de conjuncturele ontwikkeling in deze bedrijfstak, een duidelijke kentering in negatieve zin. De verder ontwikkelingen van het bollenteeltgebied tussen Zwaanshoek en Cruquius kwam hiermede duidelijk op losse schroeven te staan

Echter door de reeds eerder genoemde beslissing van de Kroon werden de mogelijkheden voor uitbreiding van de eigenlijke dorpskern verruimd en wel in die zin dat hier een zekere uitbreiding van woningen als ook van bedrijven kon worden gerealiseerd. De woningbouw ter plaatse, primair bestemd voor de werkers van de in Zwaanshoek en Cruquius gevestigde bedrijven, is mede gemotiveerd door het vrijwel ontbreken van bouwmogelijkheden in het tegenovergelegen Bennebroek, het nagenoeg ontbreken van geluidshinder van Schiphol en de relatief slechte wegverbindingen met de overige woonkernen in Haarlemmermeer.

Zwaanshoek dat qua grootte vergelijkbaar is met het zuidelijker gelegen Beinsdorp en begin 1974 bijna 800 inwoners telde, zal naar verwachting in de nabije toekomst een aanzienlijke uitbreiding ondergaan; in het goedgekeurde bestemmingsplan "Zwaanshoek-dorp" wordt nl voorzien in de bouw van een kleine 300 woningen, wat bij realisering een verdubbeling van het huidige inwonertal tot gevolg zal hebben. Momenteel beschikt men ter plaatse over een betrekkelijk klein aantal dorpsvoorzieningen waaronder een kleuter- en basisschool en enkele winkels voor de dagelijkse levensbehoeften. Voor de meeste andere voorzieningen zijn de Zwaanshoekers voornamelijk op Bennebroek aangewezen.

In de loop der jaren heeft zich in deze omgeving - zoals reeds eerder vermeld - een aantal bollenteeltbedrijven gevestigd waardoor het, binnen Haarlemmermeer gezien, een belangrijk bloembollengebied is geworden; een en ander kan ook afgeleid worden uit het feit dat van de in Haarlemmermeer ten behoeve van deze bedrijfstak in gebruik zijnde grond - in 1972 ca. 228 ha - naar schatting zeker drievierde deel geconcentreerd is inZwaans-hoek eo. Het is dan ook begrijpelijk dat ook hedentendage nog een belangrijk deel van de beroepsbevolking - ca. 30% - werkzaam is in de land- en tuinbouw.
Echter ook in andere bedrijfstakken, zoals de nijverheid, treft men in Zwaanshoek een niet onaanzienlijke werkgelegenheid aan; op het ter plaatse gesitueerde industrieterrein "de Hanepoel" zijn een aantal industriële en bouwbedrijven gevestigd die in totaal aan 200 a 250 personen werk bieden. Daarnaast bevinden zich aan de Bennebroekerweg bij Zwaanshoek alsmede aan de Bennebroekerdijk - tussen Zwaanshoek en Cruquius in - een aantal belangrijke industriële vestigingen met in totaal ca. 280 arbeidsplaatsen (o.a een groothandel in eieren, Enthoven B.V. met 60 werknemers en een bouwbedrijf Cementbouw, met 70 werknemers).

Ansichtkaart uit de verzameling van Jos v Andel

In kerkelijk opzicht is Zwaanshoek e.o vergelijkbaar met het nabijgelegen en hiervoor beschreven Beinsdorp; de rooms-katholieken vormen ter plaatse de grootste groepering met bijna de helft van de bevolking terwijl ook de nederlands-hervormden goed vertegenwoordigd zijn. Het percentage buitenkerkelijken ter plaatse (12%) ligt, evenals in andere dorpen in het zuidwestelijk randgebied, aanzienlijk beneden het gemeentelijk gemiddelde.
Het in 1969 met behulp van vele vrijwilligers tot stand gekomen dorpshuis -een voormalig kerkelijk gebouw [JW: voormalig Schoolgebouw??] - vervult sindsdien in het dorpsgebeuren een belangrijke functie.


 
WAT WEET U VAN DEZE FOTO?
Als u iets weet over deze foto klik dan op "Meer over deze foto" en geef uw informatie door!

MEER OVER DEZE FOTO >>  

© Jan Wies 2024 | j.wies@planet.nl | Kruislaan 28, 2131WD Hoofddorp | telefoon: 023 5636680 Gesponsord door Clic2connect