Bron: Haarlemmermeer, schets van historie en ontwikkeling -
’Gemeente Haarlemmermeer - Sociografisch Bureau De Meerlanden’

Buitenkaag.

Historie.
De zuidelijke randkern Buitenkaag dankt zijn oorspronkelijke ontwikkeling voor een belangrijk deel aan de vestiging aldaar van een van de drie grote Haarlemmermeerse gemalen. Dit gemaal werd genoemd naar de man die reeds in de zeventiende eeuw - als een der eersten - een plan tot drooglegging van het Haarlemmermeer lanceerde, Jan Adriaanz Leeghwater.

De Ringvaart doorsneedt het Oude Eiland de Kaag om de vaart zo recht mogelijk te houden

Een complicatie bij de stichting van dit gemaal vormde het feit dat de bouw ervan plaatsvond op een zeer afgelegen punt, ver van woningen en mensen. Voor de bediening van het gemaal was het echter noodzakelijkdat het vereiste personeel in de nabijheid zou worden gehuisvest. "Ter plaatse woningen te bouwen was het eenige middel" aldus Gevers van Endegeest.
"Deze personeelswoningen werden", aldus het verslag van Boekel, "tesamen met een werkplaats in 1846 aan den Leeghwater opgerigt..."
Dezelfde schrijver vermeldt in 1873:
"Behalve ingenieurs en arbeiders vestigden zich sindsdien rond het voltooide gemaal Leeghwater op den daaraan palenden ringdijk, jagers, visschers, poldervolk en andere gezinnen..."
Hoewel de bevolking het dorp altijd Buitenkaag heeft genoemd, is de officiële benaming geruime tijd Leeghwaterbuurt geweest. Eerst rond 1960 werd de officiële naam gewijzigd in Buitenkaag.

Het huidige Buitenkaag (1975 dus!).
Buitenkaag - gelegen tegenover Kaageiland met het pittoreske dorpje De Kaag - telde begin 1974 730 inwoners. Kaagdorp en Buitenkaag, via een pontveer over de ringvaart van Haarlemmermeer met elkaar verbonden, vormen in feite één woonkern met een gemeenschappelijk voorzieningen-pakket.

Dit voorzieningenapparaat kan overigens, wat de plaatselijke middenstand betreft, niet los worden gezien van de recreatieve functie van De Kaag als watersportcentrum. Zo beschikt men ter plaatse o.m. over een drietal horecabedrijven waaronder één hotel-restaurant, een zeilmakerij, een botenverhuur- en recreatiebedrijf, een garagebedrijf, een slagerij, een kruidenier (supermarkt), een melkhandel en een rijwielhandel.

Op het gebied van de sociaal-culturele voorzieningen, zoals scholen en kerken, bestaat er ook samenhang met het op ruim 3 km. afstand gelegen Abbenes. Zo beschikt Buitenkaag over een rooms-katholieke kerk en een kleuter- en basisschool van dezelfde richting, waar behalve Binnenkagers ook Abbenessers gebruik van kunnen maken. Abbenes beschikt daartegenover weer over een protestants-christelijke lagere school welke ook door kinderen van Buiten- en Binnenkaag kunnen worden bezocht. Zowel te Buiten- en Binnenkaag als te Abbenes ontbreekt een voorziening voor openbaar lager onderwijs. De kinderen in beide eerstgenoemde kernen zijn hiervoor in hoofdzaak aangewezen op Sassenheim.
De rooms-katholieken vormen in Buitenkaag - de aanwezigheid van overwegend r.k. voorzieningen ter plaatse deed dat reeds vermoeden - de grootste kerkelijke groepering (begin 1973 46%). Ook de nederlands-hervormde groep is met bijna 32% sterk vertegenwoordigd. De plaatselijke kerken zijn o.m. zeer actief op het terrein van het recreatie- en vakantiewerk.

Niettegenstaande de scheiding van de ringvaart, is het verenigingsleven te Buitenkaag sterk verweven met dat van Kaageiland. Omdat Buitenkaag zelf weinig geschikte accommodatieruimte heeft, vinden vele verenigingsactiviteiten plaats in de op De Kaag aanwezige jeugdherberg. Op velerlei gebied zijn ter plaatse verenigingen en/of organisaties actief. Te noemen vallen onder meer het comité 65+, het jeugdcomité, het oranjecomité en de reeds in 1931 opgerichte zangvereniging.

Op sportgebied treft men hier o.a. aan een voetbalclub (Kagia), een volleybalvereniging, een ijsclub en een ijszeilclub, alsmede bridge- en klaverjas-clubs. Het is overigens verklaarbaar dat van meerdere plaatselijke verenigingen de bakermat in het veel oudere Binnenkaag (Kaageiland) heeft gelegen.

Belangrijk in het kader van de sociale integratie van Buitenkaag en Kaagdorp vormde eind 1973 het besluit van zowel de gemeente Haarlemmermeer als van Alkemade tot een vrije overvaart met de pont voor alle inwoners van Buitenkaag en Kaageiland. Hiermee ging een belangrijke wens van de in 1971 opgerichte dorpsraad in vervulling. Eén van de overblijvende urgentiepunten van deze actieve dorpsraad vormt de stichting van een gemeenschappelijk dorpshuis annex gymnastiekzaal.